Nhà thép ti�n chế

Thay đổi để ứng phó tình hình

�p lực ngày càng đè nặng lên vai các nhà xuất khẩu thép. Ngay sau khi Mỹ đánh thuế rất cao lên sản phẩm thép và nhôm nhập khẩu từ các nước, trong đó có Việt Nam, thì mới đây Liên hiệp châu Âu (EU) tuyên bố áp thuế đối với 23 sản phẩm thép nhập vào thị trư�ng này.

Cụ thể, từ ngày 19-7, EU áp mức thuế bổ sung 25% đối với 23 sản phẩm thép nhập khẩu nếu khối lượng nhập khẩu các mặt hàng này vào thị trư�ng EU vượt hạn ngạch trung bình của ba năm qua. �ộng thái này của EU là nhằm ngăn chặn tình trạng thép nhập khẩu đổ vào thị trư�ng châu Âu sau khi Mỹ tăng thuế đối với thép nhập khẩu hồi tháng 3-2018. Bức tư�ng thuế quan vào EU ngày càng dựng cao hơn cũng khá dễ hiểu bởi đây là tác động dây chuy�n khi EU lo ngại các nước xuất khẩu thép chuyển hướng sang thị trư�ng EU sẽ đẩy các nhà sản xuất ở thị trư�ng này vào thế bất lợi.

�ối với Việt Nam, khi hai cánh cửa xuất khẩu thép vào thị trư�ng Mỹ và châu Âu ngày càng bị khép chặt hơn thì đồng nghĩa các nhà sản xuất và xuất khẩu thép trong nước càng gặp nhi�u khó khăn, bởi xét v� thị phần, hiện trong tổng lượng thép xuất khẩu của Việt Nam thì Mỹ đang chiếm 15%, EU chiếm hơn 10%, khoảng 60% sang các nước khu vực �ông Nam �, còn lại là các thị trư�ng khác. Hiện EU đang là thị trư�ng lớn thứ ba của các nhà xuất khẩu thép Việt Nam nên tác động tiêu cực lên lượng thép xuất khẩu có thể sẽ rất lớn.

Trong xu hướng chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch đang trỗi lên rất mạnh ở nhi�u thị trư�ng chứ không chỉ riêng ở Mỹ hay châu Âu, các chuyên gia cho rằng các nhà sản xuất thép của Việt Nam cần định hướng đầu tư, cơ cấu lại các dòng sản phẩm, sản xuất và phân bố thị trư�ng hợp lý hơn, nhằm vượt khó trong hiện tại cũng như phát triển trong những năm tới.

Theo ông Nguyễn Văn Sưa, Phó chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), trước sự trỗi lên của chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch ở các thị trư�ng lớn hiện nay và có thể sẽ còn mạnh hơn trong th�i gian tới, các nhà sản xuất thép trong nước cần nâng cao năng lực cạnh tranh bằng việc đầu tư dây chuy�n công nghệ hiện đại để tạo ra sản phẩm chất lượng, giá cả hợp lý cùng với dịch vụ thị trư�ng tốt. Song song đó, cần theo sát các diễn biến của thị trư�ng thế giới, sự thay đổi của các “luật chơi� thương mại thế giới để có biện pháp ứng phó phù hợp. Ngoài ra, các nhà xuất khẩu thép nên tìm kiếm thêm các thị trư�ng mới đến để tránh bị động do lệ thuộc vào một hai thị trư�ng.

Cũng theo ông Sưa, quan tr�ng nhất và để bù lại sự suy giảm của thị trư�ng xuất khẩu, các nhà sản xuất thép cần giữ bằng được thị trư�ng nội địa vì thực tế cho thấy lượng thép từ nước ngoài đổ vào thị trư�ng Việt Nam cũng ngày càng nhi�u, cạnh tranh gay gắt với thép trong nước. Ví dụ như tôn mạ và tôn sơn phủ màu trong năm 2017 nhập khẩu từ nước ngoài vào Việt Nam lên đến gần 1,5 triệu tấn trong khi các nhà sản xuất thì lại đang tìm đư�ng xuất khẩu các dòng sản phẩm này.

“Tự thân các nhà sản xuất khó có thể giữ được thị trư�ng trong nước nếu thiếu các công cụ phòng vệ thương mại để ngăn chặn các sản phẩm nhập khẩu từ nước ngoài�, ông Sưa nhận định thêm. Theo ông, nhiệm vụ này thuộc v� các cơ quan chức năng liên quan. Mặc dù các cơ quan này trong th�i gian qua đã nỗ lực xây dựng những hành lang pháp lý bảo vệ sản xuất trong nước nhưng vẫn còn nhi�u kẽ hở để các nhà nhập khẩu lách qua, đưa thép vào.

Bảo vệ thị trư�ng trong nước

Câu chuyện điển hình v� sản phẩm thép nước ngoài ồ ạt chảy vào Việt Nam có thể nhắc đến là dòng thép xây dựng đội lốt thép hợp kim để né thuế từ Trung Quốc đổ vào Việt Nam diễn ra những năm qua, khiến các nhà sản xuất thép trong nước vất vả chống ch�i để giữ thị trư�ng. Sau nhi�u biện pháp ngăn chặn, đến nay lượng thép đội lốt hợp kim né thuế vào Việt Nam đã giảm dần.

Tuy nhiên, nhìn rộng ra các dòng sản phẩm khác như thép thanh, thép ống, thép cuộn, thép hình cũng như một số loại thép khác hiện vẫn có một lượng lớn nhập khẩu vào Việt Nam hàng năm trong khi các nhà sản xuất trong nước vẫn có thể cung cấp được. �i�u này cho thấy ngành thép Việt Nam cần hơn nữa các biện pháp mạnh mẽ để bảo vệ các nhà sản xuất trong nước.

Theo các chuyên gia ngành thép, với thị trư�ng hơn 90 triệu dân và lượng thép sử dụng bình quân đầu ngư�i chỉ đạt khoảng 200 ki lô gam/ngư�i/năm thì đây là mức tiêu thụ thấp nếu so với nhi�u quốc gia. V� tổng thể, ngành thép chỉ đang xuất khẩu được khoảng 20% sản phẩm và 80% lượng còn lại đang được tiêu thụ trong nước; mặt khác dư địa tiêu thụ thép còn rất lớn bởi kinh tế phát triển, tốc độ xây dựng còn tăng cao, nên theo các chuyên gia, đi�u mà các nhà sản xuất thép trong nước cần tập trung là giữ thị trư�ng trong nước để tránh thua thiệt ngay trên sân nhà, đồng th�i cần tăng sức cạnh tranh ở thị trư�ng xuất khẩu. Một trong những giải pháp quan tr�ng là đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm.

Trên thực tế, ngành thép trong nước cũng đang đầu tư đa dạng sản phẩm, đồng th�i lượng thép sản xuất và tiêu thụ tiếp tục tăng cao. Hiệp hội Thép Việt Nam cho biết trong sáu tháng đầu năm nay, tổng lượng thép các loại sản xuất được là 11,7 triệu tấn (tăng 20% so với cùng kỳ), tiêu thụ được trên 10,6 triệu tấn (tăng đến gần 30% so cùng kỳ). Bên cạnh đó, lượng thép cuộn cán nóng nhập khẩu giảm đáng kể trong sáu tháng đầu năm và dự báo sẽ giảm mạnh trong cả năm nay. Nếu cả năm 2017 Việt Nam nhập khẩu khoảng 15 triệu tấn thép (trong đó có 8 triệu tấn thép cuộn cán nóng) thì dự báo năm 2018 giảm còn dưới 13 triệu tấn và tiếp tục giảm trong những năm tới.

Một số nhà sản xuất thép trong nước đã đầu tư đổi mới công nghệ, mở rộng sản xuất trong vài năm gần đây nhằm tăng sức cạnh tranh cả nội địa lẫn thị trư�ng xuất khẩu như Tổng công ty Thép Việt Nam, Thép Hòa Phát, Tôn Hoa Sen, Thép Việt Nhật, Pomina... Bà Võ Thị Hạnh, Giám đốc Công ty Thép Việt Pháp, nói rằng bà tin vào sự phát triển của thị trư�ng nội địa dù có th�i điểm rất khó khăn bởi sự thâm nhập của nhi�u loại thép ngoại giá rẻ. Bà cho biết hoạt động của nhà máy được duy trì ổn định nh� vào việc đầu tư bổ sung cho dây chuy�n sản xuất để nâng cao chất lượng, giảm giá thành sản phẩm để tăng sức cạnh tranh, cải thiện hệ thống phân phối...

“Trong giai đoạn hiện nay, khi nhi�u nước tăng cư�ng đánh thuế để bảo hộ ngành sản xuất thép của h� thì tôi nghĩ các cơ quan quản lý cần tăng cư�ng hơn nữa chính sách bảo vệ nhà sản xuất thép trong nước, bởi thép nội còn phải chống đỡ nhi�u với thép ngoại�, bà Hạnh nói. Bà cũng cho rằng thị trư�ng thép Việt Nam sẽ còn phát triển mạnh trong th�i gian tới với mức tăng trưởng 10-15% mỗi năm.

Theo một số chuyên gia, qua những số liệu v� sản xuất, tiêu thụ, nguồn cung nguyên liệu thép của các doanh nghiệp trong nước... cho thấy dư địa để phát triển của thị trư�ng nội địa vẫn còn nhi�u khi thị trư�ng xuất khẩu gặp khó. Nếu khai thác tốt thị trư�ng nội địa cùng với các chính sách bảo vệ thương mại trong nước thì cũng không phải quá lo lắng một khi cánh cửa xuất khẩu vào các thị trư�ng lớn như Mỹ, EU có bị khép chặt hơn trong th�i gian tới.

Nguồn tin: Kinh tế Sài gòn